[Dịch] Phỏng vấn đạo diễn – Ngày hội người hâm mộ KyoAni & Do 2015

Chúng ta hãy tưởng tượng là tôi bị bắt cóc đi đâu đó trong khoảng 2 năm, hoặc bị rơi vào trạng thái thực vật mà bây giờ mới bừng tỉnh dậy. Tôi lục lại ký ức 2 năm về trước rồi nhớ ra mình đã từng mê Yamada và quyết tâm học tiếng Nhật đến độ kiếm vu vơ một bài phỏng vấn của hãng KyoAni về mà dịch. Dù bấy giờ đã hoàn thành 90% rồi, nhưng [sự kiện mà các bạn tưởng tượng] bất ngờ ập tới, nay tôi ngơ ngác lôi lại bản dịch cũ xa xưa và lạc lõng ra để làm đầy blog. Tôi tuy dần phai nhạt cảm tình với anime nói chung, nhưng thấy post này cơ bản đã xong nên cứ làm nốt đăng cho rồi.

Buổi phỏng vấn 4 đạo diễn của KyoAni (Yamada, Ishidate, Takemoto, Ishihara) diễn trong khuôn khổ ngày hội người hâm mộ KyoAni & Do lần 2, năm 2015. MC là diễn viên lồng tiếng Shiraishi Minoru. Bài bên dưới được dịch từ bản dịch tiếng Anh của kViN trên trang Sakura Blog, có tham khảo song song bản gốc tiếng Nhật do Sakura Blog dẫn link.

Ngôn ngữ hoa trong anime

(Cập nhật lần cuối: 25/6/2023)

Rất nhiều những bài phân tích ngôn ngữ hoa trong anime đã thuyết phục tôi rằng mình nên thủ sẵn chút kiến thức hoa cỏ làm vốn để dành coi phim, càng đặc biệt để dành theo đuổi sự nghiệp làm fangirl của Yamada. Để tiện có một “từ điển mini” tham khảo khi cần, tôi sẽ liệt kê tên hoa theo thứ tự alphabet kèm những lần hoa ấy xuất hiện trong anime.

T7130221

Là một wibu, tôi biểu đạt cảm xúc bằng ngôn ngữ anime. Và trong post này thì tôi không có gì vui cả.

Wonder Egg Priority 02 – Bạn bè và sức mạnh

Cái series này có phải dễ gây nhột hay không? Tôi nhớ lại mình đã từng bỏ cuộc với Orange cách đây vài năm – tôi xem tập 1 Orange, và biết rằng mình không thể viết blog về nó. Kêu gọi mọi người yêu đời mà đồng thời không tự thấy bản thân mình đạo đức giả, là cả một nghệ thuật. Mà xem ra hai series, Wonder Egg và Orange, (dù đối lập chan chát) lại có cùng một xuất phát điểm: nỗi hối hận của một kẻ đã bỏ mặc bạn mình đến chết. Làm sao để viết về phim mà không bị nhột? Nghĩ đến đó thôi đã toát cả mồ hôi. Tôi nghĩ tôi còn đu bám Wonder Egg âu cũng vì nó là một kỳ quan hiếm thấy.

• 

• 

• 

• 

Wonder Egg Priority 01 – Người hùng ở trong mơ

Thật là ngựa quen đường cũ. Tôi đã định bỏ hẳn thể loại viết blog từng tập phim. Thậm chí, tôi còn dành rất nhiều thời gian cân nhắc việc rút lui khỏi giang hồ anime. Nhưng tôi mới chực rửa tay, còn chưa gác kiếm, thì các đồng đạo aniblogger đã kêu réo inh ỏi về một bộ anime “nội dung Ikuhara, hình thức Yamada”. Hai cái tên thần kỳ này khi xếp cạnh nhau làm tôi lập tức đớp mồi, cắn câu, và bị lôi trở lại thế giới TV series hàng tuần đã vắng mặt khỏi cuộc đời mình hơn 1 năm nay. Hóa ra tôi vẫn còn có thể cực kỳ hào hứng với anime, chỉ cần gặp đúng bộ mà thôi.

• 

• 

• 

• 

Thảm họa Nhật (1): Xu hướng hư cấu sau 1995

Một năm đặc biệt khó khăn thế này dễ đưa đẩy người ta đến những hình dung về tận thế. Hoặc nếu vẫn còn quá sớm để kết luận về năm nay thì ta có thể quay sang nhìn vào năm 1995 ở Nhật, mốc thời gian mà rất nhiều người tin rằng đã tác động to lớn vào trí tưởng tượng đại chúng vì tính chất thảm họa của nó. Sự kiện kinh thiên động địa một khi đã qua đi, thì sẽ để lại những dư chấn gì, và phim truyện phản ánh điều đó ra sao? Chúng ta có một ví dụ Nhật Bản gần bên để mổ xẻ.

• 

• 

• 

• 

Điệu nhảy

Một ngày sau khi xem xong The Red Turtle, tôi có hứng xem lại Liz and the Blue Bird. Bên thì đỏ, bên thì xanh, nhưng bên nào cũng có một sinh vật thần bí đến bầu bạn với người hiền lành cô đơn.

The Red Turtle thật là im lặng đến bất ngờ, hay nói cách khác thì đó là một phim hoàn toàn không lời thoại, phải cậy dựa phần nhiều vào sức mạnh diễn đạt của hoạt họa và âm thanh. Liz to Aoi Tori thì là anime có lời thoại, nhưng ấn tượng nó gợi lên cũng không khác mấy – ngay từ những bước dạo đầu, khâu hình và nhạc của nó đã làm người ta kinh ngạc, và nhiều khoảng lặng bất cần lời sẽ còn xuất hiện xuyên suốt phim. Cả hai phim đều tối giản sự tập trung vào mối liên kết giữa hai cá thể, mà ở đó xem ra ngôn ngữ hội thoại vẫn còn là một yếu tố quá rườm rà. Trong mối quan hệ, có thể có sự gắn bó, giao hòa mà không cần lời lẽ, lại càng đúng khi nó được nhìn từ góc độ những sinh vật khác loài tìm đến với nhau.

Đọc sách tham khảo: Soul of Anime (1)

Một vài cuốn sách nằm trong mục sách tham khảo của Soul of Anime mà tôi đọc trong lúc dư hơi.

Không phải cuốn nào cũng tìm được, và không phải cuốn nào tôi cũng có hứng đọc (lý thuyết nhân học không phải gu sách của tôi), đấy là còn chưa kể mấy cuốn tiếng Nhật tôi không đọc được. Nhưng nếu không biết đọc gì lúc giữa giờ thì cứ lựa trong đống sách tham khảo này biết đâu không bổ dọc cũng bổ ngang? Ít ra cũng hình dung rõ hơn những nguồn ảnh hưởng đến tác giả sách mà mình dịch.

[Dịch] The Soul of Anime: Introduction (2) – Bảng phân cảnh Cuộc chiến mùa hè và năng lượng trong phòng

Tiếp theo kỳ 1.

Khi thực hiện điền dã để tìm hiểu anime, Ian Condry thoát ra khỏi cách phân tích thông thường là cứ chộp lấy vài tác phẩm thành công nhất rồi dựa theo đó mà tán ra toàn bộ thế giới anime. Theo ý ông, người ta phải nhìn vào anime trong quá trình sản xuất của nó, là lúc tương lai rất bấp bênh, không ai dám chắc thành công hay thất bại, để nhìn cả cái nổi lẫn cái chìm, và ông thật sự tham gia họp cho các anime chưa được thời gian kiểm chứng. Thời gian nghiên cứu của Condry là khoảng 2000–2010, rơi vào các bộ như Cô gái vượt thời gian/Tokikake, Samurai Champloo, Red Garden, Afro Samurai, Tekkon Kinkreet… Tôi nghĩ Red Garden hay Afro Samurai đã bị lịch sử chôn vùi được rồi (phần chìm), nhưng Condry cũng đã đáp xuống một số tựa phim quá sức hấp dẫn, chẳng hạn như Tekkon Kinkreet, để người đọc ngay cả nhiều năm sau (như bây giờ) còn có cái liên hệ hứng thú. Đặc sắc nhất là Condry làm thân được với Hosoda Mamoru, trước khi Tokikake gầy dựng tên tuổi vững chãi cho ông. Từ góc độ fan anime mà nói, riêng phần tác giả mon men theo sát nách Hosoda thôi là cuốn sách đã đáng giá rồi.

[Dịch] The Soul of Anime: Introduction (1) – Ai làm anime

The Soul of Anime, hay Hồn Anime, là cuốn sách năm 2013 của Ian Condry, một nhà nhân học và giáo sư nghiên cứu văn hóa Nhật Bản ở MIT.

Condry hứng thú với sự thành công toàn cầu của một hình thức văn hóa ngách như anime, và muốn đích thân tìm hiểu nội tình ra sao. Thay vì khởi sự nghiên cứu hình thức & nội dung các tác phẩm anime, thì vốn là một nhà nhân học nên ông mào đầu bằng câu hỏi “Ai làm anime” (Ai? Nhà sản xuất muốn bán hàng, nghệ sĩ muốn sáng tạo, người hâm mộ muốn tham gia?). Cuốn sách được viết theo kiểu sách nghiên cứu nên trích dẫn ào ào và diễn giải loằng ngoằng, nhưng tóm gọn lại, Condry trả lời hồn của anime là “năng lượng xã hội nảy sinh từ sự tham dự của tập thể thông qua phương tiện truyền thông”. Đây là cuốn sách khám phá phương diện xã hội của thế giới anime. Làm nghiên cứu dân tộc chí theo kiểu Condry (điền dã) tức là tới tận nơi ghi chép về con người, mấy năm xong thì viết ra cuốn sách.